جیوه دارای خاصیت سمی است و به آسانی توسط دستگاه تنفسی جذب می شود. و به معدن و روده آسیب می رساند. وجود این عنصر در هوا خطرناک به نظر می رسد.
جیوه موجود در هوا اگر از یک حدی تجاوز کند خطرناک به نظر می رسد. با افزایش درجه حرارت وجود جیوه در هوا خطرناکتر به نظر می رسد. بنابراین در موقع استفاده با آن مخصوصاً با دست باید دقت لازم را به عمل آورد. متیل جیوه یک نوع آلاینده خطرناک است که به طور گسترده در آب و بخار یافت می شود.
از جیوه به طور گسترده در آزمایشگاه ها برای ساخت فشار سنج ها و پمپهای تخلیه فشار و دیگر تجهیزات استفاده می شود. از جیوه بخار برای ساخت لامپها و تابلوهای تبلیغاتی و غیره استفاده می شود. و همینطور برای ساخت سوئیچهای جیوه ای و دیگر دستگاههای الکترونی استفاده می شود. از دیگر کاربردهای این عنصر برای ساخت آفت کش ها و پیلهای جیوه ای و دندانسازی و عامل ضد رسوب در رنگها و باتریها است و همچنین به عنوان کاتالیزوراستفاده می شود.
ساختار بلوري عنصر Hg
اثرات جیوه بر روی سلامتی
جیوه ترکیبی است که به طور طبیعی در محیط زیست وجود دارد. این ماده به شکل فلزی و به صورت نمکهای جیوه یا به صورت ترکیبات آلی جیوه یافت می شود.
جیوه فلزی در بسیاری از لوازم خانگی مانند فشارسنج، دماسنج، و لامپ فلورسنت به کار می رود. جیوه در این لوازم در فضایی محصور شده و باعث ایجاد عارضه ای نمی شود. اما وقتی دماسنج بشکند، مقدار زیادی از جیوه از راه تنفس و طی مدتی کوتاه ضمن تبخیر وارد بدن می شود. این جیوه باعث اثرات مضری مانند آسیب اعصاب، مغز و کلیه، سوزش ریه، سوزش چشم، تحریک پوست، اسهال و استفراغ می شود.
جیوه به طور طبیعی در غذا وجود ندارد اما از طریق جانداران کوچکتری که انسان آنها را می خورد، نظیر ماهیها، وارد زنجیره غذایی می شود. معمولا غلظت جیوه موجود در ماهی ها بیشتر از غلظت جیوه موجود در آبی که در آن زندگی می کنند، بیشتر است. محصولات لبنی گاوها هم ممکن است دارای غلظت بالایی جیوه باشد. معمولا جیوه در مواد گیاهی وجود ندارد اما وقتی در کشاورزی اسپری های حاوی جیوه مورد استفاده قرار گیرد، این جیوه از طریق گیاهان وارد بدن انسان می شود.
جیوه بر روی انسان اثراتی دارد که می توان آنها رابه صورت زیر خلاصه کرد:
-اختلال سیستم عصبی
-اختلال در عملکرد مغز
-آسیب DNA و آسیب کروموزوم
-واکنشهای آلرژیک شامل خارش پوست، خستگی و سردرد
-اثرات منفی بر روی باروری مانند آسیب اسپرم، اثرگذاری منفی بر روی زایمان و سقط جنین
اختلال در عملکرد مغز باعث کاهش قدرت یادگیری می شود، تغییر شخصیت، رعشه، تغییر قدرت دید، کری، ناهماهنگی ماهیچه ها و از دست دادن حافظه می شود. آسیب کروموزوم باعث مونگولیسم می شود.
اثرات زیست محیطی جیوه
جیوه فلزی است که به طور طبیعی در محیط وجود دارد. جیوه در اثر شکسته شدن طبیعی کانیهای موجود در سنگ و خاک و از طریق باد و آب وارد محیط زیست می شود. انتشار جیوه حاصل از منابع طبیعی سالها است که رخ می دهد.
هنوز هم غلظت جیوه موجود در اثر فعالیتهای بشری، در محیط در حال افزایش است. قسمت عمده جیوه حاصل از فعالیتهای بشری به واسطه احتراق سوختهای طبیعی، فعالیتهای معدنی، احتراق و ذوب زباله های جامد وارد هوا می شود. بعضی از فعالیتهای بشری مانند کودهای کشاورزی و شیرابه های صنعتی باعث می شوند که جیوه به طور مستقیم وارد خاک یا آب شود. کل جیوه ای که در محیط زیست پراکنده می شود در نهایت در خاک یا آبهای سطحی تجمع می یابد.
جیوه موجود در خاک، در قارچها تجمع می یابد. آبهای سطحی اسیدی مقدار قابل توجهی جیوه دارند. وقتی pH آب بین 5 و 7 باشد، غلظت جیوه موجود در آب به علت حرکت و جابه جایی جیوه در زمین بالا می رود. وقتی جیوه به آبهای سطحی یا میکروارگانیسمهای خاک برسد، به متیل جیوه تبدیل می شود که جانداران به سرعت این ماده را جذب می کنند و این ماده باعث آسیب سیستم عصبی می شود. ماهی ها هر روز مقدار زیادی از متیل جیوه را از آبهای سحی جذب می کنند. در نتیجه متیل جیوه در بدن آنها تجمع می یابد و با توجه به این که ماهی ها بخشی از زنجیره غذایی هستند، وارد زنجیره غذایی می شود.
اثراتی که جیوه بر روی جانوران دارد عبارتند از آسیب کلیه، اختلال عملکرد معده، آسیب روده، ناباروری و تغییر DNA.
عنصر Hg در طبيعت
خواص فیزیکی و شیمیایی عنصر جیوه :
عدد اتمی : 80
جرم اتمی : 200.59
نقطه ذوب : C° -38.83
نقطه جوش : C° 356.73
شعاع اتمی : 1.76 Å
ظرفیت : 2+ و 1+
رنگ : سفید نقره ای
حالت استاندارد : مایع
نام گروه : 12
انرژی یونیزاسیون : Kj/mol 1007.1
شکل الکترونی : [Xe]6s24f145d10
شعاع یونی : Å 1.02
الکترونگاتیوی : 2.00
حالت اکسیداسیون : 2
دانسیته : 1.3579
گرمای فروپاشی : Kj/mol 295
گرمای تبخیر : Kj/mol 59.229
مقاومت الکتریکی: Ohm m 0.000000961
گرمای ویژه: J/g Ko 0.139
دوره تناوبی : 6
درجه اشتعال : در حالت مایع غیر قابل اشتعال
شماره سطح انرژی : 6
اولین انرژی : 2
دومین انرژی : 8
سومین انرژی : 18
چهارمین انرژی : 32
پنجمین انرژی : 18
ششمین انرژی : 2
ایزوتوپ :
ایزوتوپ نیمه عمر
Hg-194 520.0 سال
Hg-196 پایدار
Hg-197 2.7 روز
Hg-197m 23.8 ساعت
Hg-198 پایدار
Hg-199 پایدار
Hg-200 پایدار
Hg-201 پایدار
Hg-202 پایدار
Hg-203 46.6 روز
Hg-204 پایدار
Hg-206 8.2 دقیقه
اشکال دیگر :
اکسید جیوه HgO
دی کلرید جیوه HgCl2 و دی کلرید دی جیوه Hg2Cl2
منابع : سولفید جیوه
کاربرد : جیوه در دماسنج ، هواسنج ، و لامپهای فلورسنت و باتریها به کار می رود . جیوه به آسانی با بسیاری از فلزات از قبیل طلا ، نقره و قلع آلیاژ می شود . این آلیاژها آمالگام نامیده می شود به آسانی با طلا آمیخته می شود و در بازیافت طلا در سنگ معدن های آن مصرف می شود .
نظرات شما عزیزان:
آمار
وب سایت:
تبادل
لینک هوشمند