راشيتيسم يا بيماري نرمي استخوان در نتيجه كمبود شديد و طولاني مدت ويتامين د بروز ميكند كه منجر به نرم شدن و نيز ضعيف شدن استخوانها در كودكان ميشود.
به گزارش سرويس «بهداشت و درمان» خبرگزاري دانشجويان ايران، ويتامين د به بدن كمك ميكند تا كلسيم و فسفات جذب كند كه البته كودكان به اين دو ماده براي ساخته شدن استخوانهاي قوي در بدنشان احتياج دارند.
ويتامين د در واقع عليه بيماري راشيتيسم مبارزه ميكند و بخصوص براي كودكان لازم و ضروري است. عوارض ناشى از اين كمبود نه تنها براى كودكان، بلكه براى بزرگسالان نيز خطرناك است.
منابع مناسب خوراكي حاوي ويتامين د شير و فرمولهاي غني شده از اين ويتامين هستند. همچنين مقدار توصيه شده براي مصرف اين ويتامين به طور روزانه 200 واحد بينالمللي براي نوزادان و كودكان است. كودكاني كه مقادير كافي از اين ويتامين را مصرف نميكنند، بيشتر در معرض ابتلا به راشيتيسم هستند.
اين ويتامين همچنين در جوانه گندم، شير، كره تازه، پنيرهاي چرب، زرده تخم مرغ، روغن مايع، روغن هاي مايع نباتي و ماهي وجود دارد.
ويتامين د از هواي آزاد، نور خورشيد و اشعه ماوراي بنفش نيز بدست ميآيد. اين عوامل در برابر چربي طبيعي پوست بدن، توليد ويتامين د ميكنند و به همين جهت نوزادي كه در برابر هواي آزاد و نور آفتاب قرار نميگيرد با وجودي كه خوب تغذيه ميشود، ممكن است به بيماري راشيتيسم مبتلا شود.
آكادمي اطفال آمريكا در اين باره اعلام كرده است نوزاداني كه مدت زيادي پس از تولد تنها از شير مادر تغذيه ميكنند، ممكن است نتوانند مقادير كافي از اين ويتامين را تنها از شير مادر دريافت كنند؛ لذا اين آكادمي توصيه ميكند كه اين نوزادان بايد پس از رسيدن به دو ماهگي حتما در كنار شير مادر از مكملهاي ويتامين د و يا از شير غني شده با اين ويتامين در روز مصرف كنند.
از عوامل ديگري كه به استثناي كمبود ويتامين د در بروز بيماري راشيتيسم دخيل هستند، ميتوان به دو عامل وراثت و نيز كمبود قرار گرفتن در معرض نورخورشيد اشاره كرد.
خورشيد اصلى ترين منبع توليد اين ويتامين است. هورمون مرتبط با ويتامين د كه در پوست وجود دارد. اشعههاى فرابنفش نور خورشيد را جذب كرده و سپس به سمت كبد و كليهها حركت مىكند.
در مطالعه بر روى افرادى كه در مناطق ابرى زندگى مىكنند، محققان به اين نتيجه رسيدهاند كه 20 تا 60 درصد افراد بالاى 50 سال با كمبود ويتامين د مواجه هستند.
علاوه بر اينها، بيماري مزمن كليه يكي از عوامل مهم راشيتيسم در كودكان و استثومالاسي در بزرگسالان است زيرا كليههاي سالم نقش مهمي در متابوليسم ويتامين د دارند.
نشانهها و علائم بيماري راشيتيسم عبارت از خميدگي پاها، شكستگي پا و رشد ناقص، احساس درد در استخوانهاي بازو، پا، فقرات و لگن، خميدگي استخوان فقرات، خميدگي استخوان لگن، شكل غيرطبيعي دندانها، تاخير در شكل گرفتن دندانها، تسريع و افزايش پوسيدگي دندانها فلج عضلاني، ضعف رو به پيشرفت و بالاخره تب و بيقراري به ويژه به هنگام شب است.
پزشك ميتواند اين بيماري را از طريق انجام آزمايشات خون به منظور اندازهگيري سطح كلسيم و فسفات و يا از طريق راديوگرافي با اشعه ايكس از استخوانهاي آسيب ديده تشخيص دهد.
اهداف درمان بيماري راشيتيسم عبارت از بهبود علائم بيماري و نيز اصلاح علت اصلي بروز بيماري براي جلوگيري از بروز مجدد آن است.
اگر اين بيماري در حالي كه كودك هنوز در سن رشد است درمان نشود، استخوانبندي بدن شكل غيرطبيعي به خود گرفته و كودك براي هميشه دچار كوتاهي قد ميشود؛ اما اگر در همان دوران كودكي درمان شود اغلب حالت غير طبيعي استخوان ها كاهش پيدا كرده و يا با گذر زمان به طور كلي از بين ميرود.
علائم اين بيماري با جايگزين كردن كلسيم، فسفر و يا ويتامين د كه بدن با كمبود آن مواجه شده است امكان پذير است.
به لحاظ بيولوژيكي همچنين براي درمان اين بيماري ميتوان از مصرف شكل فعال ويتامين د براي افرادي كه بدن آن ها در تبديل اين ويتامين به نوع فعال با مشكل مواجه است، بهره جست.
همچنين بخش ديگري از درمان اين بيماري افزودن مواد خوراكي چون ماهي كبد و شير غني شده به رژيم غذايي بيمار است چراكه اين مواد منابع غني از ويتامين د هستند.
بهبودي طولاني مدت به درمان بيماري اصلي بستگي دارد. در موارد بسيار نادر ممكن است بيمار به درمان تا پايان عمر احتياج داشته باشد.
بهبود تغيير غير طبيعي شكل بدن معمولا با نگهداشتن بدن در يك وضعيت مناسب امكانپذير است اما البته در برخي موارد كه اين تغيير شكل شديد است بايد از روش جراحي استفاده كرد.
به طور كلي محققان توصيه ميكنند كه براي پيشگيري از كمبود ويتامين د بهتر است اجازه دهيد كه براي دقايقى نور خورشيد به پوست بدنتان بتابد.
بررسيها نشان ميدهد كه تابش نور خورشيد ميتواند تمام نياز بدن را به ويتامين د تأمين كند. البته درست است كه اين روزها با توجه به بيماريهاي ناشي از قرار گرفتن به طور مستقيم در معرض نور خورشيد اين كار كمى خطرناك است، اما تنها براي چند دقيقه، اين كار ساده ترين راه براي برطرف كردن نياز بدن به ويتامين د است. زندگى در آپارتمانها و فضاهاي بسته كاري، آلودگى هوا از مهمترين عواملي هستند كه جذب ويتامين د را از طريق خورشيد تقريبا به صفر مى رسانند و به همين دليل بسيارى از ما با كمبود اين ويتامين مواجه ميشويم.
بدون نور خورشيد، بدن ذخيره اين ويتامين را به سرعت و تنها ظرف مدت چند هفته، به مصرف مىرساند.
بعلاوه دانشمندان امروزه، در حال بررسى تأثير كمبود ويتامين د بر روى بيماريهايى مانند سرطان، فشار خون، ديابت و پوكى استخوان هستند.
محققان با گذشت زمان به شواهدي دست پيدا ميكنند كه نشان ميدهد علاوه بر نقش ويتامين د در جلوگيري از ابتلا به بيماري راشيتيسم اين ويتامين نقش مهمى در تمام جنبههاى مربوط به سلامت انسان دارد.
در عين حال متخصصان توصيه ميكنند كه افراد بايد هر سال يك بار، خون خود را براى آگاهى از سطح ويتامين د موجود در آن آزمايش كنند.
نظرات شما عزیزان: